Prijeđi na sadržaj

Sirius

Izvor: Wikipedija
Ovo je glavno značenje pojma Sirius. Za druga značenja pogledajte Sirius (razdvojba).
Sirius A/B

Položaj Siriusa.
Položaj na nebu
Epoha J2000
Zviježđe Veliki pas
Rektascenzija 06h 45m 08.9s
Deklinacija -16° 42' 58"
Prividna magnituda (V) -1.43/8.44
Karakteristike
Spektralni tip A1V/DA2
U−B indeks boje -0.05/-1.04
B−V indeks boje 0.00/-0.03
Tip promjenjive None
Astrometrija
Radijalna brzina (Rv) -7.6 km/s
Prava brzina (μ) RA: -546.01 mas/g
Dec.: -1223.08 mas/g
Paralaksa (π) 380.02 ± 1.28 mas
Udaljenost 8.58 ly (2.631 pc)
Apsolutna magnituda (MV) 1.47/11.35
Detalji
Masa 2.14/0.98 M
Polumjer 1.68/0.008 R
Luminozitet 26.1/0.0024 L
Temperatura 9,900/25,200 K
Metalicitet 1,000%/?
Rotacija
Starost 2-3 × 108 g
Druge oznake
α Canis Majoris, 9 CMa, HD 48915, HR 2491, BD -16°1591, Gl 119-052, GCTP 1577.00 A/B, GJ 244 A/B, LHS 219, ADS 5423, LTT 2638, HIP 32349.

Sirius (α CMa / α Canis Majoris / Alfa Canis Majoris, lat. Sīrĭus) je najsjajnija zvijezda noćnog neba. Nalazi se u zviježđu Veliki pas (Canis Maior). Prividna veličina Siriusa je -1,46, što je čini otprilike 2 puta sjajnijom od sljedeće najsjanije zvijezde - Kanopus. Sirus B, pratilja zvijezde otkrive tek 1862., prvi je otkriveni bijeli patuljak.

Sirius je jedna od zvijezda najbližih Zemlji, udaljena je tek 8,6 svjetlosnih godina, zbog čega prividno najsjanija na nebu. Masa zvijezde je oko 2 puta većom od Sunčeve, promjer 1,7 puta većim, a stvarni sjaj oko 25x većim. Svoju plavičastu boju može zahvaliti površinskoj temperaturi od 9.940 K i spektralnoj klasi A1V. Sirius trenutno prilazi Suncu i za 60.000 godina približit će se na 7,85 svjetlosnih godina, što će ga učiniti prividno još sjajnijim s veličinom od -1,68.

Dvojnu narav Siriusa predvidio je Friedrich Wilhelm Bessel (1844) na temelju poremećaja položaja, a pratioca je prvi uočio Alvan Clark (1862) prilikom testiranja 18,5 palčanog teleskopa na Opservatoriju Dearborn. Sirius B je od Siriusa A udaljen 31,5 astronomskih jedinica, s periodom ophoda od 50 godina. Unatoč skromnim dimenzija, promjera je usporedivog sa Zemljom, masa pratilje je oko 0,978 mase Sunca, sjaj 0,026, a površinska temperatura oko 25 200 K.

Kalendar u Starom Egiptu (oko 2500 godina prije Krista) temeljio se na pojavi izlaska Siriusa (Sopdeta) neposredno prije izlaska Sunca, što se događalo oko ljetnog suncostaja i bilo najava poplava Nila.

Nedovršeni članak Sirius koji govori o zvijezdama treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.